Rodzaje zwolnień z obowiązku stosowania kasZwolnienia z obowiązku stosowania kas rejestrujących określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 2442 ze zm.), można generalnie podzielić na:
- zwolnienie podmiotowe (zwalniające podatnika z obowiązku ewidencjonowania w zakresie całej prowadzonej przez niego działalności),
- zwolnienie przedmiotowe (zwalniające z ewidencjonowania tylko ściśle określone czynności),
- zwolnienie podmiotowo-przedmiotowe (zwolnienie ze względu na udział określonych czynności zwolnionych z ewidencjonowania w sprzedaży ogółem dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych).
Określone w tym rozporządzeniu zwolnienia obowiązują od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r. 2.1. Zwolnienie ze względu na wartość sprzedażyWartość sprzedaży z tytułu dokonywanej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych dla podatników kontynuujących działalność zwalniającej z obowiązku stosowania kasy wynosi 20.000 zł. W przypadku podatników rozpoczynających sprzedaż w poprzednim roku, limit należy określać w proporcji do okresu jej wykonywania (zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia).
Z kolei podatnicy rozpoczynający po dniu 31 grudnia 2021 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz ww. osób zwolnieni są z ewidencjonowania w danym roku podatkowym, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczy w danym roku, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, kwoty 20.000 zł (§ 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia).
Do wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia z kas nie są wliczane czynności, o których mowa w poz. 35 i poz. 47 załącznika do rozporządzenia.
Obliczenie wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas polega na sumowaniu całej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Przy obliczaniu wartości sprzedaży, o której mowa nie uwzględnia się należnego podatku VAT (§ 3 ust. 5 rozporządzenia).
W przypadku natomiast podatników korzystających ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego z VAT do wyliczenia ww. limitu należy wziąć całą wartość sprzedaży (tj. sprzedaż brutto) dokonaną na rzecz osób prywatnych, jak również rolników ryczałtowych.
Przykład
Podatnik rozpoczął działalność handlową 7 maja 2022 r. W dniu 10 maja br. dokonał pierwszej sprzedaży na rzecz osoby fizycznej. Limit wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania powinien wyliczyć według następującego wzoru:
A = B × C/D
gdzie:
A
|
-
|
oznacza graniczną wartość sprzedaży w proporcji do okresu prowadzonej działalności, której przekroczenie powoduje utratę zwolnienia,
|
B
|
-
|
oznacza limit określony w rozporządzeniu, czyli 20.000 zł,
|
C
|
-
|
oznacza liczbę dni prowadzenia sprzedaży, jaka pozostała do końca roku (w opisywanej sytuacji od dnia 10 maja 2022 r.),
|
D
|
-
|
oznacza liczbę dni w roku podatkowym.
|
Z wyliczenia wynika, iż limit wynosi 12.931,51 zł.
|
Przy wyliczaniu powyższej kwoty pamiętać należy aby uwzględnić również sprzedaż towarów i usług, które na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień jako wymienione w załączniku do rozporządzenia zostały przedmiotowo zwolnione z obowiązku ewidencjonowania.
Jeżeli w 2022 r. podatnik korzysta ze zwolnienia z ewidencjonowania, lecz w trakcie roku wartość sprzedaży dla osób prywatnych przekroczy kwotę 20.000 zł (lub limit liczony proporcjonalnie do okresu wykonywania sprzedaży w 2022 r. - jeżeli w tym roku podatnik rozpocznie sprzedaż dla ww. podmiotów), zwolnienie straci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wartość sprzedaży przekroczyła ww. limit (§ 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia).
Przykład
Podatnik rozpoczął działalność gospodarczą i dokonał pierwszej sprzedaży w dniu 10 stycznia 2022 r. wyliczając, że limit zwolnienia z kas wynosi 19.506,85 zł. W maju 2022 r. wartość sprzedaży dla osób prywatnych przekroczyła ten limit. Podatnik musi stosować kasę rejestrującą od 1 sierpnia 2022 r., tj. po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym limit został przekroczony (§ 5 ust. 2 rozporządzenia).
|
2.2. Zwolnienie ze względu na strukturę sprzedaży podatników rozpoczynających sprzedaż po 31 grudnia 2021 r.Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia, w przypadku podatników rozpoczynających sprzedaż po 31 grudnia 2021 r. zwolnienie podmiotowe przysługuje, jeżeli przewidywany przez podatnika udział procentowy sprzedaży:
a) za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tej czynności,
b) za okres do końca roku, w przypadku gdy okres wykonywania tej czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy
- będzie wyższy niż 80%.
Jak wynika jednak z § 5 ust. 5 ww. rozporządzenia podatnicy korzystający ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 4 lit. a), tracą prawo do tego zwolnienia po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym upłynął okres pierwszych sześciu miesięcy sprzedaży, jeżeli udział procentowy sprzedaży w tym okresie jest równy albo niższy niż 80%.
Przykład
Podatnik w lutym 2022 r. rozpoczął działalność w zakresie usług ubezpieczeniowych oraz dodatkowo dokonuje sprzedaży towarów na rzecz osób prywatnych. Usługi ubezpieczeniowe wymienione są w poz. 24 załącznika do rozporządzenia ("Usługi finansowe i ubezpieczeniowe", PKWiU 64-66), jako czynność zwolniona z ewidencjonowania, natomiast sprzedaż towarów nie podlega temu zwolnieniu.
Podatnik przewiduje, iż wartość sprzedaży usług ubezpieczeniowych planowanych do zrealizowania do końca roku, będzie wyższa niż 80% całej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. W związku z tym nie ma on obowiązku instalowania kasy rejestrującej. Jeśli rozliczenie pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności, wykaże, że udział procentowy sprzedaży będzie równy lub niższy niż 80%, to podatnik będzie musiał rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży towarów od 1 października 2022 r.
Wskazać przy tym należy, że podatnik nie będzie musiał rejestrować w kasie sprzedaży usług ubezpieczeniowych, ponieważ na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień usługi te zwolnione są przedmiotowo z ewidencjonowania do końca 2023 r.
|
Natomiast w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia na mocy § 3 ust. 1 pkt 4 lit. b), u których udział procentowy sprzedaży za okres do końca roku podatkowego jest równy albo niższy niż 80% zwolnienie straci moc po upływie dwóch miesięcy od zakończenia tego roku podatkowego (§ 5 ust. 5 rozporządzenia). 2.3. Sprzedaż przedmiotowo zwolniona z obowiązku ewidencjonowaniaW myśl § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień, w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r. bez względu na wysokość sprzedaży i bez względu na to, czy podatnik stosuje już kasy do ewidencjonowania innych czynności - zwolniona z rejestracji w kasie jest sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.
Przy czym, w odniesieniu do niektórych czynności wymienionych w tym załączniku zwolnienie, o którym mowa stosuje się zgodnie z warunkami w nim określonymi (§ 2 ust. 2 rozporządzenia).
Usługi i towary wymienione w pozycjach od 1 do 33 załącznika, określone są według symboli Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, a termin "ex" oznacza, iż zwolnienie dotyczy wyłącznie usługi/towaru z danego grupowania. 2.4. Czynności wyłączone ze zwolnienia z ewidencjonowaniaW § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień zawarto katalog czynności, do których nie maja zastosowania zwolnienia z ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3.
Jeśli przedmiotem transakcji wymienionych w poz. 50 i 51 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień (tj. dostaw towarów i świadczenia usług rozliczanych w procedurze unijnej i nieunijnej oraz sprzedaży na odległość towarów importowanych, rozliczanej w procedurze importu) będą towary lub usługi wymienione w § 4 tego rozporządzenia, nie będzie miał zastosowania bezwzględny obowiązek prowadzenia ewidencji.
W 2022 r. wyłączenia zapisane w § 4 ust. 1 pkt 1 lit. b-k) rozporządzenia w sprawie zwolnień nie mają zastosowania jeśli sprzedaż jest dostawą towarów, o której mowa w poz. 34 załącznika do rozporządzenia, czyli jest dokonywana przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali.
Bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu nie podlega także m.in. świadczenie usług (wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 2), jeśli są one wykonywane na warunkach określonych w poz. 34 załącznika do rozporządzenia przez podatnika, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT (co oznacza w szczególności, że nabycie i odsprzedaż przez podatnika-pracodawcę przedmiotowych usług pracownikowi, w tym np. tzw. abonamentów medycznych, nie podlega bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu) oraz świadczenie usług związanych z wyżywieniem wykonywanych na pokładach samolotów lub w sposób określony w poz. 44 załącznika do rozporządzenia (usługi stołówek dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu).
Należy dodać, że wyłączenia zawarte w § 4 rozporządzenia nie dotyczą:
- usług lekarzy i lekarzy dentystów w zakresie opieki medycznej świadczonych osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
- usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, usług prawniczych oraz usług doradztwa podatkowego, świadczonych przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną usługę za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie musi wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.
|